Babil‘in altıncı kralı olan Hammurabi. Hammurabi Kanunu olarak bilinen kanunları çıkarmıştır. Göze göz, dişe diş kanunları vardır. Hammurabi Babil İmparatorluğunu kurarak başına geçmiştir. Babil halkına Amoriler de denilmekte idi. Babil’ e M.Ö. 3. bin civarında Suriye yakınlarından gelmişlerdir.
Hammurabi’nin babası Sin-Muballit, Babil kralı iken, Babil’in güneyindeki Larsa Krallığı ile bir savaşa girer ve kaybeder. Baba kral yaşlı ve hasta diye gerekçe göstererek Babil krallığından feragat eder. Oğlu olan Hammurabi, M.Ö. 1792’de tahta çıkarak, iç ve dış politikayı zekice yöneterek Babil’ i her bakımdan güçlendirdi.
İlk olarak Babil’ i çevreleyen surlardan başladı ve onları yükseltti. Tapınakları yeniledi ve gösterişli mükemmel tapınaklar inşa ettirerek halkın sevgisini kazandı. Bir yandanda ordusunu güçlendirmeye başladı. Babasının savaşa girdiği ve yenildiği Larsa kralına dost gibi yaklaşarak onunla ittifak kurdu. O sıralarda İran kökenli Elamlılar, Mezopotamya’nın orta kısımlarını ele geçirdiler. Hammurabi hemen müdahale ederek Larsa kralını ikna edip birlikte Elamlılar’a saldırdılar ve savaşı kazandılar.
Ardından ittifak yaptığı Nippur ve Lagash’a da savaş açarak onlarıda eline geçirdi. Babasını yenen Larsa Krallığınıda ele geçirerek asıl hedefi olan Basra Körfezi’ne ulaştı.
Hammurabi‘nin savaş taktiklerinden biride düşmanını susuz bırakmaktı.
Daha önce yaptırdığı barajların kapaklarını kapatarak düşmanını susuz bırakırdı.
Susuzluktan kırılan kent teslim olurdu. Eğer teslim olmazsalar bu sefer baraj kapaklarını açar ve kenti yoğun sel saldırısına uğratarak teslim alırdı.
Hammurabi, Güney kentlerini ele geçirirken Kuzey kentleri ile işbirliği yapardı.
Daha sonra bu işbirliğini bozarak onlarada saldırır ve ele geçirirdi.
Hammurabi (M.Ö: 1810-1750) Babil Kralı, Hammurabi imparatorluğu
Hammurabi Güney kentini ele geçirirken Kuzey kentlerinden olan Mari ve Yamhad kent yöneticileriyle işbirlliği yapmıştı. Güney kentlerini teslim aldıktan sonra gücü daha da büyüdüğünden bu sefer işbirliği yaptığı Mari ve Yamhad ile anlaşmasını bozarak iki kentede saldırdı ve onları teslim aldı.
Kuzeyde Diyarbakır’ a geldiğini gösteren bir taş (stel) bulunmaktadır. Hammurabi imparatorluğuna ulaşan yollar yaptırdı. İletişim için posta sistemi kurdu. Düzeni sağlamak için polis sistemi kurdu. Ülkeyi rahat yönetebilmesi için bir takım kanunlar koydu. Bazı kanunları sert, acımasız ve kötü idi.
Elamlılar’ı yenmesinin ardından Hammurabi, küçük krallığını büyültmüş Mezopotamya’nın hakimi olmuştu. Larsa krallığı ile olan ittifakınıda bozarak, Larsa kralına düşman iki krallık ile anlaşarak Larsa krallığınada bağlı olan Uruk ve Isin kentlerini eline geçirdi.
Hammurabi Yasalarının Yazılı Olduğu Dikili Taş
Alt resimdeki taş (stel) Louvre Müzesinde korumaya alınmıştır. Taşın üzerinde Hammurabi ayaktadır ve adalet tanrısı Shamash’ın kabartması bulunmaktadır. Kanun maddeleri taş blokların dışında birde kil tabletlerede yazılırdı. Bu tabletlerden biri İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Louvre müzesindeki Hammurabi Kanunları kitabesi hangi dilde yazılıdır?
CEVAP: AKADCA
Hammurabi Kanunları Nedir? Hammurabi Kanunları Nelerdir? Hammurabi Yasaları Nelerdir?
Hammurabi Yasaları Nelerdir?
Hammurabi Kanunları, lex talionis olarak bilinen göze göz dişe diş kanunu sert cezaları vardı. Örneğin; bir çocuk babasına vuruyorsa elleri kesilirdi. Ya da bir kimseye büyücülük gibi bir suç atılırsa o kişi hızla akan nehire atılırdı. Büyücülük suçu kanıtlanamayacağı için cezası ölümdü. Eğer ölmezse kurtulursa onu tanrıların koruduğuna inanırlar ve büyücülük suçunu işlemediği kanısına varırlardı.
Hammurabi kanunları, Hammurabi Yasaları aslında masumiyet karinesidir. Masumiyet karinesi şu anlama gelir. Bir kişi adil yargılama karşısında, suçlu olduğuna dair bir delil bulunamazsa ya da bulunana kadar masumdur diye bakılır. Hammurabi kanunlarıda aynı bu biçimde yürütülürdü. Yani “bir kişi suçlu olduğu kesinleşmedikçe herkes masumdur” der.
Hammurabi kanunlarında bir kişi diğer bir kişiye hakim önünde bir suçu olduğunu iddia ediyorsa bu iddiayı kanıtlamak zorunda idi. Hammurabi kanununda “ispat” “delil” aranırdı. Eğer karşı kişiye “suçludur” ifadesi kullanıyorsa ve suçu kanıtlayamazsa, bunun karşısındaki cezası ölümdü. Çünkü mahkemeyi boşu boşuna oyalamış, mahkeme kaynaklarını boş yere tüketmiş olarak görülürdü.
Hammurabi kanunları sert idi. Bir kişi diğer kişinin kemiklerini kırarsa Hammurabi kanununa göre cezası kemiklerinin kırılması idi. Ölüm cezası gerektiren durumlarda ise cezalar ağır ve işkence şeklinde olurdu. Eğer bir kişi, eşini öldürürse bunun cezası bir metal veya sopayla dövüle dövüle acı çekerek öldürülmesiydi.
Hammurabi Yasaları
Hammurabi Kanunlarına Bir Kaç Örnek:
Ölüm Cezası Gerektiren Bazı Hammurabi Yasaları:
- Suçlama yapan kişi, suçladığı kişinin suçunu kanıtlayamazsa öldürülsün.
- Duvarı delerek evi soyan öldürülsün.
- Hayvan çalan, hayvanın değeri ne kadarsa onun otuz katını ödesin, parası yoksa öldürülsün.
- Çocuk çalan öldürülsün.
- Evi yananın evini söndürme sırasında evi soyan öldürülsün.
- Çürük yapılan ev yıkılırsa vede evin sahibi ölürse evi yapan usta öldürülsün.
- Ev sahibinin oğlu öldüyse, evi yapanın oğlu öldürülür.
- Kaçak köleyi evinde saklayan öldürülsün.
- Yazılı makbuz ya da tanık olmadan başkasının evini satan öldürülsün.
- Kaçak köleyi evinde saklayan öldürülsün.
- Esir düşen koca, kadına ev ve mal bıraktı ise, kadında bir başla erkeğin evine yerleşti ise kadın nehre atılsın.
- Kadın eve bakmayıp, eşini ihmal edip sonra evden kaçmışsa kadın nehre atılsın.
- Krala kopmlo yapmak isteyenlerin toplandığı meyhane sahibi öldürülsün.
Hammurabi’ nin Ölüm Cezası Gerektirmeyen Bazı Hammurabi Yasaları:
- Göz çıkaranın gözü çıkarılsın,
- Diş kıranın dişi kırılsın,
- Aameliyatta hastanın ölümüne neden olan doktorun ve hastanın gözünü kör eden doktorun parmakları kesilsin,
- Babasına vuran evladın parmakları kesilsin.
Hammurabi’ nin Evlilik ve boşanmayla ilgili yasaları:
- Erkeğin karısı hastalandı ise iş yapamaz duruma geldi ise, erkek kadını boşayamaz, erkek başka kadın aldıysa gelen kadın ilk kadına baksın,
- Kadın hasta olursa, baba evine dönmek isterse, erkek ona getirdiği başlık parasını ve çeyizini geri versin.
- Kocası esir düşen kadın, evde para mal yoksa başka erkeğe giderse ayıplanmasın.
- Eşi çocuk doğurmayan koca, evlenirken karısına getirdiği başlık parası ve çeyizi kadına verip baba evine yollayabilir.
- Kadın kocasını ihmal ederse, kocasını borca sokarsa, evi harabeye çevirirse kadın boşanmak isterse, erkek kadını baba evine gönderebilir ama başlık parası ve çeyizini vermesin. Fakat koca buna razı değilse erkek başka kadınla evlenebilir, ilk karısını hizmetçi tutabilir.
- Kocası kadına bakmıyorsa kadın kocasından boşanmak istiyorsa ve kadın hatasız koca hatalı ise başlık parasını ve çeyizini alarak baba evine dönebilir.
Hammurabi Kanunlarının Özellikleri Nelerdir?
Hammurabi kaynaklarında ki bir metinde şu sözler yer alıyordu. “Her kim bir uzlaşmazlıkla karşı karşıya kalırsa bu kanunları okusun ve adil olanı bulsun“. Hammurabi koyduğu kanunların uygulanmasını ve okunmasını istiyordu.
Hititler Babil’ i yağmalayıp, tüm hazinesine el koyduktan sonra Hammurabi‘nin imparatorluğuda sona ermiş oldu.
Hammurabi İmparatorluğunun sona ermesi M.Ö 1595 dönemine tekabül eder.
Hammurabi imparatorluğu yıkılmış ama Hammurabi kanunları uygulanmaya devam etmiştir.
Hammurabi kanunu kurallarının uygulanması 1000 yıl kadar sürmüştür.
Hammurabi Kanunları Cinsiyete Göre Değişme Gösteriyordu
Bu cümleyi şöyle açıklayabiliriz. Hammurabi kanunları göze göz, dişe dişti fakat eğer hamile bir köle kadın öldürülürse bunun cezası para idi. Fakat öldürülen kadın özgür bir kadın ise öldüren kişinin bir çocuğu öldürülürdü.
Hammurabi Kanununda Alt Tabaka Üst Tabaka Esnekliği Uygulanıyordu
Üst tabakadan biri alt tabakada olan birine karşı bir suç işlerse cezası para cezası olarak görülürdü.
Asgari Ücret Cezası Vardı
Hammurabi kanunları adildi. Bir işçinin hakkını savunurdu. İşverenlerin işçilere karşı ödemesi gereken ücretler belirlenmişti. Eğer işveren bu belirtilen ücreti işçiye ödemedi ise cezası vardı ve belli o zamanki şartlara göre cezası görülürdü.
Bazı mesleklerde alınan ücret, mesleğe göre değil iş yapılan kişinin sosyal durumuna göre ücret alırlardı. Örneğin kemikleri kırılan bir hastasını iyileştiren doktor eğer hasta özgür ise doktorun aldığı ücret 5 şekel ücretti. Fakat kemiklerini iyileştirdiği kişi köle ise doktor 3 şekel ücret alırdı.
Hammurabi Kanunlarının Kuralları Ölümünden Sonra 1000 Yıl Daha Uygulamaya Devam Etti
Hammurabi öldükten sonra bazı kavimler onun kanunlarını sürdürmeye devam ettiler. Öyleki kanunlarının bazılarını taşlara kazıyarak yazıp uygulamaya devam etmişlerdi. Dünya tarihinde ölen liderlerin ardından bıraktığı miraslar, Hammurabi kanunları kadar 1000 yıl uygulanmamıştır. Burdada görülüyor ki Hammurabi kanunları çok benimsenmişti.
Hammurabi Resimleri
RESİMLERİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN RESİM ÜZERİNE TIKLAYINIZ