Goriller, insansı hayvan özellikleri taşıyan çok güçlü canlılardır. Otçullardır. Gorillerin DNA’ sı incelenmiş ve %95 insan DNA’ sı ile benzerlik görülmüştür. Şempanzelerden sonra gorillerde insanın akrabasıdır.
Gorillerin Özellikleri Nelerdir?
Goriller gruplar halinde yaşarlar. Gorillerin gruplarına birlik ya da grup denir. Goril grubu 40-50 üye kadar olabilir. Bazende grup 2 üyelide olabilir. Grubu, sırtında gri saç olan bir erkek yönetir. Gorillerin beslenme zamanları vardır. Sabah ve akşam olarak belirledikleri zamanda beslenirler. Gün içinde goriller kestirirler. Bazı goriller ise birbirleri ile oynar. Gece olunca da yatmak için yaprak ve dallardan yaptıkları yataklarına yerleşirler.
Goriller, maymunların en büyüğü olan Afrika‘ ya özgü hayvanlardır. Goriller iki gruptur. Dağ Gorili ve Ova Gorili olarak 2 gruba ayrılır. Dağ Gorili Orta Afrika’ da dağlık alanlarda yaşar. Ova Gorili ise, Orta ve Batı Afrika‘ da düz ormanlarında yaşar. Dağ Gorili ve Ova Gorili aralarında çok az fark olmasına rağmen birbirlerine benzerler. Aralarında ki farklar şunlardır. Dağ Gorilin saçları uzundur. Ova Gorilin saçları kısa ve yumuşaktır. Goriller ayağa kalktıklarında boyları 1.80 metre uzunluğunda olabiliyorlar. Kiloları değişmekle birlikte 180 kg. ağırlığındadırlar.
Goril Türleri
Doğu Gorilleri Batı Gorilleri
Gorillerin 2 tür ve alt türleri bulunmaktadır. Goriller, Doğu Gorili ve Batı Gorilleri diye sınıflandırılır. Doğu Gorillerinde Doğu Dağ Gorilleri ve Doğu Ova Gorilleri denilen grupları bulunur. Goril Türleri biçiminden biri olan Doğu Gorillerinin yaşadıkları yerler olarak, Uganda ve Ruanda’ da dağ ormanlarında yaşarlar.
Diğer Goril Türleri olan Batı Goril türlerinde Batı Ova Gorilleri ve Cross Nehri Gorilleri bulunur. Bu Goril Türleri, Ekvator Ginesi, Kamerun, Angola, Gabon ve DRC gibi ülkeleri de içeren Batı ve Orta Afrika’da yaşarlar.
Gorillerin kolları, bacaklarından daha uzundur. Çok zekidirler. Basit araçlara binebilir, işaret dilini öğrenebilirler. Gorillerin yataklarına yuva denir. Genç goriller ağaç üzerinde yuvalarını yaparlar, daha yaşlı olan goriller ise yataklarını yerde yaparlar. Yataklarını yaprak ve dallardan oluşturarak hazırlarlar.
Goriller su ihtiyacını dereler veya göllerden sağlamazlar. Genellikle dere ve göllerden su içmezler. Su ihtiyaçlarını yedikleri yiyeceklerden ve yaprak, bitki örtüsünün üzerinde sabahları oluşan çiğlerden sağlarlar. Goriller, şempanzelerden sonra insanlar gibi, insan yaşamına benzer olarak yaşayan canlılardır. İnsan akrabası olarak bilinirler.
DAĞ GORİLLERİ
Adından da anlaşıldığı gibi Dağ Gorilleri Afrika‘ da Kongo Havzasında yaşarlar.
Yaşadıkları dağın yükseliği genellikle 8000 ila 13.000 fit arasındadır.
Dağ gorilleri 30 yaşına kadar birlikte yaşarlar.
Grup, yaşlı bir erkek tarafından yönetilir. Sırtı gümüş saçlı olan erkek goril grubu yönetir.
Gümüş sırtlı erkek goril, grubu korur, beslenme gezileri, dinlenme, seyahat zamanlarını ayarlar.
Alt resimde grup lideri olan sırtı gümüş renkli bir erkek goril görülmektedir.
Dağ Gorilleri, saçları uzundur. 35 yaşından büyük olan Dağ Gorilleri yaşlarından dolayı farklı belirtiler gösterir. Yaşları ilerleyen gorillerde artrit sorunları görünür. Yani el ve ayak kemiklerinde vücut tarafından üretilen iltihap sıkıntıları yaşarlar. Eklemlerde şişme ve ağrı gibi durumlar görülür. Ayrıca periodontitisin yani dişi saran kemik dokuda bakteriyel oluşması bakımından diş kayıpları da yaşarlar. (Periodontitis diş eti hastalığının ilerlemiş durumudur.)
Diş kayıplarından dolayıda beslenme sorunlarını yaşarlar. Yaşlarıda ilerlediğinden hem beslenme zamanları uzuyor hemde bu tür sağlık sorunları nedeni ile daha hareketleri yavaşlıyor. Bunu bilen diğer Goril üylerin yaşlı ve hasta gorillere daha dikkatli davranırlar. Çok nadir olarakda bazen çok hasta olan ve ölümü yakın olan Goriller terk edilip yanlız bırakılırlar.
Doğada yaşayan vahşi hayvanların yaşları ile bilgiler çok net değildir. Çünkü vahşi hayvanların gözlenmesi 1967 yılından beri gerçekleştiği için çok fazla bilgi yer almamaktadır. Dağ Gorilleri ortalama olarak 40-45 yaşlarına kadar yaşarlar. Dünyada yaşı bilinen gorillerden en yaşlısı olan
Columbus / Ohio’da doğmuştur. Gorilin adı Colo’ dur. 60 yaşında olan Cola Aralık 2016’da ölmüştür. Colo’ dan daha yaşlı goriller de bulunmaktadır.
OVA GORİLLERİ
Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Ekvator Ginesi ve Gabon ile Kongo Cumhuriyeti’nin geniş ve düzlük alanlarında yaşarlar. Afrika’nın yağmur ormanları bölgesinde yoğun olarak bulunurlar. Ormanın içlerinde yaşadıkları için sayıları net olarak bilinmiyor. Dağ Gorillerine göre daha küçüktür. Kahverengi-gri ve kumral tüyleri bulunur.
Dişi Dağ Gorilin Gebeliği Kaç Aydır?
Dişi Dağ Gorilleri 7-10 yaşından itibaren doğurmaya başlarlar. Bir doğumda 1 ya da 2 bebek doğurabilirler. Gebelikleri 8,5 ay sürer. Ömürleri boyunca 2 ya da en fazla 6 yavru doğururlar. Her 4 yada 6 yılda bir doğum yaparlar. Yavaş üreme yüzünden nesli azalan hayvanlar arasındadırlar.
Yeni doğan goril yaklaşık 1.8 kg ağırlığındadır. İnsan bebekleri gibi güçsüz değillerdir. 4 yaşına gelene kadar annelerinin sırtında yapışık olarak gezerler. Annelerinin sırtlarını ulaşım aracı olarak binerler. 3,5 yaşına gelen bebek goril annesinden süt emmeyi keser ve diğer yetişkin goriller gibi beslenmeye başlar.
Erkek Dağ Gorillerinin başlarında kürk gibi tüyleri vardır. Hem erkek hem dişi gorillerin tüm vücudunu örten siyah ve kalın saçları bulunur. Kalın saçlar Dağ Gorillerini sıcak tutarak soğuk kış günlerinden onları korur, üşümelerini önler.
Yetişkin çağına gelen Dağ Gorillerinin ağırlığı 180 kg’ a kadar ulaşabilir.
Goriller Ne Yer? Goriller Ne İle Beslenir?
Goriller genellikle ot oburdurlar. Meyve, ağaç kabuğu, yabani kereviz, ağaç özü, sürgün, kök, gibi bitkileri yerler, Ayrıca küçük hayvanları ve böcekleri yedikleri de bilinmektedir. Bir erkek hergün 18 kilo kadar bitki örtüsü yiyebilir.
Gorillerin ne yedikleri aslında yaşadıkları yere göre değişir. Gorillerin %67 meyve ile beslenirler. %17 yapraklar, tohumlar, bitki örtüsü ve bitki sapları yer. %3 tırtıl ve böcekleri yerler. Salyangoz, karınca, kurtçukları yiyerek beslenebilirler.
Goriller Nerede Yaşar?
Goriller Afrika’ da yaşarlar. Gorillerin yaşam alanı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarıdır. Afrika’ nın dağlık bilgelerinde ve ovalarda yaşarlar. Dağlarda yaşayan gorillere Dağ Gorilleri denir ve bu hayvanlar Uganda’ da, Ruanda’ da ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yaşıyorlar.
Ovada yaşayan Gorillere Ova Gorilleri denir. Ova Gorilleride Angola, Gabon, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Ekvator Ginesi ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde orOta ve Batı Afrika ormanların da gruplar halinde yaşarlar.
Gorillerin Gücü
Goriller Neden Güçlü?
Goriller yaklaşık 180-200 kilo oldukları için hem iri hemde güçlüdürler. Çok nadir 300 kilo ağırlığına ulaşabilirler. Dişi goril en fazla 100 kilo ağırlığında olur. Dağ gorilleri ova gorillerinden daha güçlü ve iridir. Boyları 1.80 metre olan gorillerin gücünü şöyle anlatabiliriz. 3 yetişkin erkek gücünde olup çok kuvvetlidirler. Kendi bölgelerinde pek yabancı istemezler. Oldukça sinirli ama bir o kadarda uysal yumuşak hayvanlardır. Yaşam alanında tehlike sezdikleri zaman kendilerini ve ailesini olağanüstü kuvveti ile korumaya çalışırlar.
Yetişkin gorillerin kilosu 440 kilodur. Ayağa kalktıklarında 6 metre yüksekliğe kadar ulaşabilirler. Olgun erkek gorillerin sırtında gri renkte oluşantüyler meydana çıkar. 14 yaşında oluşmaya başlayan bu tüyler yüzünden onlara “gümüş sırtlı goril“de denmektedir.
Goril Saldırısından Nasıl Korunulur?
Goril yaşam alanı tehlikeye girdiğinde saldırgan olabilir. Bir gorilin saldırgan halini nasıl anlarız? Gorilin sinirinin bozulduğunu nasıl anlarız? Eğer goril kendini huzursuz hissederse, kızarsa yüksek sesle homurdanmaya başlar. Sizi oradan uzaklaştırmak için güçlü homurdanma sesleri çıkarır. Eğer siz uzaklaşmazsanız bu kez goril ayakları üzerinde durarak göğsünü yumruklamaya başlar. Böyle yapmasının sebebi “burası bana ait” mesajını verir. Siz oradan uzaklaşmazsanız onu kızdırabilirsiniz. Bu kezde sizi ısırabilir, saldırabilir ya da ayağınızdan tutup yerde sürükleyebilir.
Gorilin size saldırmasını önlemek için, gorilden o an kurtulmak için şunları yapın.
- Yere yavaşça çömelin ve kendinizi ufak bir boyuta getirin.
- Gözgöze gelmeyin ve uzaklara bakın. Bu hareket sizin ilgisiz olduğunuzun mesajını gorile verecektir ve sizden belli süre sonra uzaklaşacaktır.
- Ani hareket yapmamaya çalışın ve goril ile olan mesafenizi yavaşça belli etmeden açmaya çalışın.
Yaptığınız bu davranışlarla goril sizin onun için bir tehlike oluşturmadığınızı anlıyacaktır. Ona meydan okumayacağınızı kanıtlayacaktır. Eğer hala sizi bir tehlike olarak göriyorsa bu kezde yere uzun yatın ve sessizce kalın. Sakin olmaya çalışın ve gözgöze gelmeyin. Goril sizi belli süre izleyecek sonrada sıkılıp yanınızdan gidecektir.
Gorillerin yanında yere çömelmek onlara meydan okumadığınızı gösterir. Aşağıda ki videoda görüldüğü gibi goril sizi inceleyecek ve sizin sakin, sessiz durduğunuzu görünce belli bir zaman sonra sizden uzaklaşacaktır.
Goril Karşısında Asla Yapılmayacak Hareketler Şunlardır.
- Gorilden korkup kaçmayın.
- Dişlerinizi göstermeyin.
- Sakın ayağa kalkıp göğsünüze vurmayın. Goriller bulunduğu yerin hakimi olduklarını göğüslerine vurarak gösterirler. Aynı hareketi yapmayın sizin onun için tehlike oluşturduğunuzu düşünecek saldıracaktır.
- Yüksek sesle bağırmayın, konuşmayın, çığlık atmayın sessiz olun.
- Bir gorile şaka yolla bile olsa asla vurmayın.
Goriller nadirde olsa saldırabilir. Saldırdığı zaman ağır yaralanabilirsiniz.
Bu Haberde İlginizi Çekebilir
