Kasırga Nedir? rüzgarların saatte 74 mil veya daha fazla sabit hıza ulaştığı tropikal bir fırtınadır. 109 km hıza ulaşan fırtınalara kasırga denir. Kasırgalar, dünyanın en şiddetli rüzgarıdır. Bir başka deyişle, kasırga, kuvvetli rüzgarlar ve şiddetli yağmur üreten, düşük basınçlı bir alan etrafında dönen bir fırtına sistemidir. İnsanlar bu fırtınaları, meydana geldikleri yere bağlı olarak tayfun veya siklon gibi başka isimlerle adlandırırlar. Bütün bu fırtınalar için bilimsel terim tropikal siklondur. Yalnızca Atlantik Okyanusu veya Doğu Pasifik Okyanusu üzerinde oluşan tropikal siklonlara “kasırgalar” denir.
Bir fırtınanın gözü genellikle 20-30 mil genişliğindedir ve 400 milden fazla uzayabilir. Teknik olarak, rüzgar hızları 34 ile 63 knot arasındaysa sisteme tropik fırtına denir ve yalnızca rüzgar hızı 63 knot’u aşarsa kasırga olarak sınıflandırılır. Bir kasırga ortalama olarak 500 mil genişliğinde ve 10 mil yüksekliğindedir ve tipik bir 17 knot hızla devasa bir topaç gibi ilerler.
Kasırgalar nasıl oluşur?
Kasırganın merkezinde, fırtınanın gözü veya iç çekirdek olarak adlandırılan, batan bir hava alanı bulunur. Gözdeki hava normalde sakin ve bulutsuzdur. Göz daireseldir ve çapı 2 ila 230 mil arasında değişebilir.
Kasırgalar, su üzerindeki ılık nemli hava yükselmeye başladığında oluşur. Yükselen havanın yerini daha soğuk hava alır. Bu süreç, büyük bulutlar ve gök gürültülü fırtınalar oluşturmaya devam edier. Kasırgalar, tropik sulardan ısı emen güçlü hava olaylarıdır. Bu şiddetli fırtınalar okyanus üzerinde oluşur ve genellikle tropikal bir dalga olarak başlar nem açısından zengin tropik bölgelerde hareket eder.
Adı ne olursa olsun, tropikal siklonların hepsi aynı şekilde oluşur. Kasırgalar, ekvator yakınındaki ılık okyanus suları üzerinde oluşurlar. Kasırgaların oluşması için bölgede ılık okyanus suyu ve nemli hava olması gerekir. Okyanusun üzerindeki ılık, nemli hava yüzeye yakın bir yerden yukarı doğru yükselir ve soğur, bulutlar ve gök gürültülü fırtınalar oluşturur.
Bulutların içinde su yoğunlaşır ve damlacıklar oluşturarak fırtınaya güç vermek için daha da fazla ısı yayar. Nemli hava, ılık okyanus suyu üzerinde alçak basınç bölgesinde yukarı doğru akarken, su, fırtına bulutlarını oluşturarak havadan salınır.
Yükseldikçe, bir kasırgadaki hava döner. Bu hava yukarı ve yüzeyden uzaklaştığından, yüzeyin yakınında daha az hava kalır. Yani sıcak havanın yükselmesi ile aşağıda daha düşük hava basıncı alanına neden olur.
Daha yüksek hava basıncına sahip çevre bölgelerden gelen hava, alçak basınç alanına doğru itilir. Sonra o “yeni” hava ısınır ve nemlenir ve yükselir. Isınan hava yükselmeye devam ettikçe, çevreleyen hava onun yerini almak için girdaplar halinde içeri girer. Isınan, nemli hava yükselip soğudukça havadaki su bulutları oluşturur. Tüm bulutlar ve rüzgar sistemi döner ve büyür, okyanusun ısısı ve yüzeyden buharlaşan su ile beslenir.
Ekvatorun kuzeyinde oluşan fırtınalar, saat yönünün tersine döner. Ekvatorun güneyindeki fırtınalar saat yönünde döner. Bu fark, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşünden kaynaklanmaktadır. Fırtına sistemi daha hızlı döndükçe, merkezde bir göz oluşur. Çok düşük hava basıncı ile göze çok sakin ve net gelir. Yukarıdan gelen daha yüksek basınçlı hava göze akar.
Dönen fırtınadaki rüzgarlar 39 mil hıza ulaştığında, fırtınaya “tropik fırtına” denir. Ve rüzgar hızları 74 mil / saat’e ulaştığında, fırtına resmen bir “tropik siklon” veya kasırgadır. Tropikal siklonlar genellikle karaya vurduklarında zayıflarlar çünkü artık ılık okyanus sularından gelen enerjiyle “beslenmezler“. Bununla birlikte, genellikle iç kısımlara doğru hareket ederler, çok fazla yağmur yağar ve tamamen yok olmadan önce çok fazla rüzgar hasarına neden olurlar. Kasırga mevsiminin en çok görüldüğü ay Eylül ortası gibidir. Eylül ayı ortası, deniz yüzeyi sıcaklıklarının en sıcak olduğu zamanlardır.
Kaç Çeşit Kasırga Vardır?
Beş kasırga türü veya kategorisi vardır. Kategorilerin ölçeğine Saffir-Simpson Kasırga Ölçeği denir. Saffir-Simpson Hurricane Rüzgar Ölçeği, kasırgaları şiddet derecesine göre kategorize etmek için 1-5 arasında bir derece atayan ölçeğin resmi adıdır. Kategoriler rüzgar hızına dayalıdır. Her kasırga, maksimum sürekli rüzgar hızına göre derecelendirilir; 1. seviye en düşük hız ve 5. seviye en yüksek hızdır.
Kasırga Kategorileri Nelerdir?
1’den 5 rakamına kadar derecelendirilen kasırgalar, şiddetini ve hızını belirtmek için kullanılır. 1 numaralı kasırga en etkisiz olan kasırgadır. 5 Numaralı kasırga ise oldukça etkili ve şiddetli olup yıkıcı etkisi olan kasırgadır. Kasırga kategorilerini şiddetine göre detaylı olarak yazalım.
- Kategori 1 kasırga = 74-95 mph’lik sürekli rüzgarlar.: Kategori 1 kasırgası, çok tehlikeli rüzgarlar bir miktar hasara neden olur. atı kiremitlerini, dış cephe kaplamalarını ve olukları yırtar. Binalarda hasara sebep olur. Ağaç dallarını, ağaçlardan koparabilir. elektrik hatlarını koparabilir yada hasar verir.
- Kategori 2 kasırga = 96-110 mph’lik sürekli rüzgarlar. Kategori 2 kasırgası, son derece tehlikeli rüzgarlar büyük hasara neden olur. Sığ köklü ağaçlar kökünden sökülerek yolları kapatabilir ve elektrik hatlarını devre dışı bırakabilir.
- Kategori 3 kasırga = 111-129 mph’lik sürekli rüzgarlar. Kategori 3 kasırgası, yıkıcı hasar meydana getirir. Konut ve binalarda büyük hasar getirir. Ağaçları kökünden söker.
- Kategori 4 kasırga = 130-156 mph’lik sürekli rüzgarlar. Kategori 4 Kasırgası, oldukça kötü hasar meydana getirir. Binaların aşırı yapısal hasara uğrar. Bir çok ağaç ve elektrik direği devrilir. Elektrik kesintileri ve su kesintileri, bölgeleri haftalarca veya aylarca yaşanmaz hale getirebilir.
- Kategori 5 kasırga = 157+ mph’lik sürekli rüzgarlar.Kategori 5 Kasırga:sı, çokfeci hasar meydana getirir.
En yüksek kasırga kategorisindeki kasırgalar neredeyse tamamen yıkıma neden olur. Çok sayıda evler, binaar yıkılıp, ağaçlar kökünden sçkülerek yollara yayılır. Bu seviyedeki bir kasırganın vurduğu bölgeler elektrik ve sudan yoksun kalır ve haftalar veya aylarca yaşanmaz hale gelir.
Kasırga Nasıl Oluşur?
Bir kasırganın gelişmesi için en az 50 m derinliğe kadar en az 26,5°C deniz yüzeyi sıcaklıkları gereklidir, bu da üstteki atmosferin konveksiyon ve fırtınaları sürdürecek kadar kararsız olmasına neden olur.
