Kum Zambağı Nedir? ince, çimen benzeri yapraklardan oluşan bazal bir kümeden yükselen saplar üzerindeki tatlı kokulu, yıldız şeklindeki beyaz kum zambağı çiçekleri ile kolayca tanınır. Kum zambağı bitkileri doğrudan toprağın derinliklerine gömülü uzun bir köksaptan büyür. Kum zambağı, yıldız zambağı veya dağ zambağı olarak da bilinir. Güzellik bakımından dış görünüş olarak çok dikkat çeker.
Ülkemiz kıyılarında da nadir olarak yetişen ve nesli tehlike altında bulunan Amaryllidaceae familyasına ait, Pancratium maritimum cinsi endemik bitki türüdür. Zambakgiller familyasından çok yıllık bir bahar bitkisi (Leucocrinum montanum), Amerika Birleşik Devletleri’ne özgü ve çimen benzeri yapraklara ve beyaz yıldız şeklinde çiçeklerden oluşan şemsiyelere sahiptirler.
Kum Zambağı Nedir?
Kum zambağı bir güneş bitkisidir. Bu nedenle kumulların ıslak olmadığı, kararlı (stabil) kumullarda ve diğer bitki türlerinin zayıf olduğu açık alanları tercih etmektedir. Kum zambağı, Amaryllidaceae (Amaryllis) ailesinin üçüncül bir kalıntısı olan çok yıllık soğanlı bir bitkidir. Yapraklar 50 cm’ye kadar uzun, doğrusal, yassı, gövdenin tabanından dışarı çıkıyor. Kök 60 cm yüksekliğe kadar. Güzel, egzotik ve çok hassas bir kokuya sahip 5 ila 10 büyük kar beyazı çiçek kümesi içerir. Temmuz’dan Ağustos’a kadar çiçek açar.
Kum Zambağı
Kum zambağının kuru ve sıcak kumda hayatta kalmasının sırrı köklerinde yatmaktadır. Genç bitkiler tarafından yüzeye daha yakın olan ve yetişkinler tarafından yüzeyin 1 m altına kadar çok daha derine saklanan ampullerdir.
Her bir ampulün tabanında özel geri çekilebilir kökler gelişir. Belli bir derinliğe kadar büyürler ve kendilerini emniyete alırlar. Daha sonra kökler bir spiral şeklinde sarmaya başlar ve ampulleri nemli tabakaya ulaşana kadar daha derine çeker.
Bir diğer ilginç gerçek ise tuzlu suyun bitki gelişimini etkilememesi, hatta tam tersi olmasıdır. Bilim adamları, kum zambağı tohumlarının acı su ile sulandıklarında daha yüksek çimlenmeye sahip olduklarını keşfettiler.
Kum Zambağı Çiçeği
Kum Zambağı Koparana Ceza Varmı?
Kum Zambağını koparana para cezası verilmektedir. Oldukça ağır para cezası bulunmaktadır. Nesli tehlikede olan ve koruma altına alınan endemik bitki türlerini koparma cezası zaten yıllardır bulunmaktadır. Kum Zambağını koparma cezası şu an için . olarak belirlenmiştir.
Kum Zambağını Koparmanın Cezası
Bembeyaz güzelliğiyle dikkat çeken bu bitkiyi soğanından koparmanın cezası dediğimiz gibi 109 bin 593 TL.’dir.
Kum Zambağı Ne Zaman Görülür?
Kum zambağı tohumları Eylül ayında ortaya çıkar ve güzel beyaz çiçeklerin tam tersi gibi görünür. Siyah, yuvarlak veya çokgendirler, çok hafiftirler ve rüzgarla yayılırlar. Dinlenme periyoduna ihtiyaç duymazlar ve çimlenmeleri için çok az nem yeterli olabilir. Ne yazık ki, sadece birkaç bitki hayatta kalır. Bağlı kuruluşların soğanlarından yetişen kum zambakları daha dayanıklıdır, bu nedenle bitkiler kum tepeleri boyunca eşit olarak dağılmamıştır, ancak kümeler halinde kümelenmiştir.
Bir geofit olan kum zambağı kışı istirahat halinde geçirmekte olup aşırı yaz sıcaklarında su ihtiyacını atmosfer neminden yada gece oluşan çiğden sağlayabilmektedir. Ayrıca denizden gelen taban suyunu da kullanabilmekte olup, dolayısıyla tuz toleransı yüksek bir türdür.
Kum Zambağı Nerelerde Bulunur, Yetişir, Yaşar?
Kum Zambağı Türkiye’de: Akdeniz, Eğe, Marmara ve Karadeniz Sahil kumullarında yetişmektedir.
Avrupa‘da kum zambağı, bazı Akdeniz ülkelerinde, Balkan Yarımadası‘nda ve Batı Kafkasya‘da bulunur. Bulgaristan’da Silistar, Tsarevo, Kiten, Primorsko ve Perla arasındaki plaj, Ropotamo Arkutino Kavatsite nehir ağzı ve kum zambakının ithal edildiği Iraklı’daki kıyı kumları ve kumullarında yaşar. Popülasyonlar oldukça parçalanmış durumda. Bazı yerlerde çoktur, ancak genellikle Bulgaristan’da kum zambağı sınırlı sayıda temsilci tarafından temsil edilir. Bu nedenle tür, Biyoçeşitlilik Yasası tarafından korunmaktadır ve Kırmızı Kitapta yer almaktadır. Turistler tarafından ezilip hasat edilmesi ve kumlu plajların inşaat sahasına dönüştürülmesi kum zambağı için ana tehditlerdir.
