Mücbir sebep nedir? Mücbir sebep hukuki bir terimdir. Bireylerin ya da tüzel kişilerin kendi çabalarıyla isteseler dahi önüne geçemeyecekleri durumları belirtir. Tarafların belirli bir süreye bağlı olarak yerine getirmesi gereken ödev, yükümlülük veya borçlarını yerine getirme sırasında iradesini geçici olarak ortadan kaldıran ve dıştan gelen fiili bir durumdur. Tam olarak anlatmak gerekirse bu durumlar kişinin istemeden oluştuğu durumdur.
Mücbir sebep, aynı zamanda bir hakkın kullanılmasına da engel teşkil edebilir veya hukuktaki sürelerin kaçırılmasına da neden olabilir. İster hukuki sorumluluk, isterse hakkın kullanılması bakımından olsun, bütün bu hallerde, mücbir sebep, sorumluluğu kaldırıcı, sorumluluğu ileri bir tarihe atıcı sonuçlar doğuracağı gibi, çeşitli hallerde sürelerin durmasının kabulü, yeni ek süreler tanınması veya başlangıçtaki sürenin hiç işlemediğinin kabulü, eski hale iade gibi hukuki çözümler de üretilmiştir.
Mücbir sebep nedir?
Görevin, taahhüdün ve sorumluluğun yerine getirilmesine engel teşkil edebilecek nitelikte olan durumlardır. Bu durumlar, grev, lokavt, sel baskını, deprem, terör hareketleri ve doğal afetler hukuken hepsi mücbir sebep olarak görülür. Hukukta yer bulan ve hukuk kavramlarından sayılan mücbir sebepler arasında; ölüm, iflas, hastalık ve tutukluluk gibi şahsi durumlar da yer alır.
Mücbir sebep hangi durumlarda ilan edilir?
Mücbir sebebe karar verecek olan makam Hazine ve Maliye Bakanlığı‘dır. İl, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilan etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Kişilerin iradeleriyle değiştiremeyecekleri veya önleyemeyecekleri durumlarda mücbir sebep hali ilan edilir. Bir hadisenin mücbir sebep olarak kabul etmesi için aşağıda oluşan durumlar aramaktadır,
- Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
- Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,
- Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması.
Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller nelerdir?
Mücbir sebep aşağıda oluşacak durumlar gerçekleştiğinde ilan edilir. Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda listelenmiştir.
- Doğal afetler.
- Kanuni grev.
- Genel salgın hastalık.
- Kısmî veya genel seferberlik ilânı.
- Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.
